ერმინე მაღრაძე
გეოლოგიის მეცნიერნიერებათა დოქტორი
საქართველოს ეროვნული მუზეუმი შალვა ამირანაშვილის სახელობის ხელოვნების მუზეუმი
მთავარი მეცნიერ-თანამშრომელი
გორი, საქართველო
ერმინე მაღრაძე
გეოლოგიის მეცნიერნიერებათა დოქტორი
საქართველოს ეროვნული მუზეუმი შალვა ამირანაშვილის სახელობის ხელოვნების მუზეუმი
მთავარი მეცნიერ-თანამშრომელი
გორი, საქართველო
ძვ. წ. VIII-VII საუკუნეების მდინარე ყვირილას ზემო წელის
ბრინჯაოს მეტალურგიის შესახებ
მოხსენებაში, „ძვ. წ. VIII-VII საუკუნეების მდინარე ყვირილას ზემო წელის ბრინჯაოს მეტალურგიის შესახებ“, განხილულია 1968 წელს საჩხერის რაიონის სოფ. საირხეში, სახოველის მეტალურგიულ კერაში, არქეოლოგების მიერ აღმოჩენილი ბრინჯაოს მისაღები ხელსაწყოების - ტიგელების მუშაობის პრინციპის მეცნიერული კვლევის პროცესი. ეს არტეფაქტები თავისი ორიგინალური ფორმით მუდამ იქცევდა ყურადღებას, მაგრამ მეცნიერებისთვის გამოცანად რჩებოდა ის ფაქტი, რომ მიუხედავად ბრინჯაოს სადნობი ტიგელების და მათი საშუალებით ჩამოსხმული სხვადასხვა დანიშნულების ბრინჯაოს ნივთების სიუხვისა, თვით ლითონის გასადნობად საჭირო მაღალი ტემპერატურის მწარმოებელი ქურა, რომელშიც ეს ტიგელები უნდა მოეთავსებინათ, არქეოლოგიური გათხრებით ვერ იქნა მიკვლეული. ჩვენს მიერ წარმოებული მრავალი ექსპერიმენტის შემდეგ, მყარი მეცნიერული არგუმენტებით დადგინდა, რომ საირხელი მეტალურგები ფლობდნენ ბრინჯაოს წარმოების მეტად ორიგინალურ მეთოდს. მათ შექმნეს ისეთი ტიპის ტიგელები რომლებიც არ საჭიროებდნენ მაღალი ტემპერატურის წარმომქმნელ დიდ ქურას, არამედ თვით ამ ტიგელებით იყო შესაძლებელი სპილენძის გადნობა და ლეგირება ბრინჯაოს მისაღებად, რაც ურთულეს და ძვირადღირებულ მეტალურგიულ ციკლს ძალზე მარტივს და იაფს ხდიდა.
მოხსენებასთან ერთად წარმოდგენილი იქნება 4-წუთიანი დოკუმენტური ფილმი ჩატარებული სამეცნიერო ექსპერიმენტების შესახებ.
საკვანძო სიტყვები: ძვ. წ. VIII-VII საუკუნეები, არქეოლოგია, მეტალურგია, ტიგელები, ბრინჯაო.